Karbon Ayak İzi Nedir?

Her insanın ısınma, enerji tüketimi, ısınma veya satın aldığı her bir ürün sonucunda atmosfere saldığı karbon miktarı Karbon Ayak İzi olarak adlandırılır. Karbon miktarı kişisel tercihlerden bağımsız olarak attığımız adım olsun, kullandığımız enerji olsun, yaptığımız her işin tür ve miktarına göre farklılık göstermektedir. Karbon ayak izimiz yaşadığımız dünyaya, hayatımıza ve çevremize geri dönülmez ve telafi edilemez zararlar vermektedir.

Küresel ısınmaya sebep olan sera gazlarının hepsi birden karbon ayak izini oluşturuyor. Bu gazlar da insanlığın doğal, bireysel ve toplumsal ihtiyaçlarını karşılamak için yapılan tüm aktiviteler sebebi ile ortaya çıkıyor. Günümüzde karbon salımı için en büyük etken sanayi olarak biliniyor. Özellikle de plastiğin üretilmesi ve işlenmesi, en fazla karbon salınımına sebep olan etkenlerden.
Atıkların geri dönüşmemesi ve dünyaya kullandığımız kaynaklarını telafi etme şansını vermemiş olmamız da çok büyük bir çevre tahribatına sebep oluyor.

Karbon ayak izine sebep olan etkenler arasında birincil yani doğrudan ve ikincil yani dolaylı sebepler bulunuyor. Bu iki etken aslında aynı tüketim döngüsü içinde yer alıyor. Bir plastik ürün aldığımızda bununla birincil derecede karbon ayak izine sebep oluyoruz. Ürünü almamızdaki ikincil etkiler ise ürünün üretim ve taşıma gibi süreçlerinde ortaya çıkan sonuçlar ile açıklanıyor. Ürünü almadan önce ham madde bölümünden başlayıp işlenmesine ve son tüketiciye kadar gelmesine kadarki süreç ile birlikte üretilen diğer ürünleri de düşününce karbon ayak izinin nasıl arttığı daha iyi anlaşılıyor. Arabanız ile bir yerden bir yere giderek karbon ayak izine olumsuz bir katkıda bulunmuş oluyorsunuz. Bu sizin birincil katkınız oluyor. Arabanın üretilmesi sırasında açığa çıkan karbon ya da kullandığınız fosil yakıtların işlenmesi sırasındaki karbon salınımı daha büyük çapta bir etki olarak açığa çıkıyor. İkinci derece de karbon ayak izinin artmasına bu şekilde katılım sağlıyorsunuz. 

Gereksiz yere yapılan fazla paketleme karbon ayak izimizin büyük derecede artmasına sebep olmaktadır. Bol malzeme kullanılarak paketlenen ürünler yerine daha az paketleme gerektiren ürünler kullanmak bu açıdan oldukça önem arz etmektedir. Gıda konusunda başka dikkat etmemiz gereken konu ise ithal ürünlerdir. Yetiştiği yerden masamıza gelen süre zarfında ciddi miktarda yakıt ve ulaşım tüketimine neden olmaktadır. İthal gıdalar yerine yerli gıdalar tüketmek de oldukça önemli bir konudur.

Oluşturduğumuz karbon ayak izlerinin doğal yaşamda bulduğu somut karşılığı, küresel ısınma, iklim değişikliği ve bunlara bağlı olarak doğal yaşamın yok olması olarak tanımlayabiliriz. Fosil yakıtların kullanımında meydana gelen artış, temel oksijen kaynağı olan ormanların gün geçtikçe azalması, hızlı nüfus artışı ve nüfus artışına paralel olarak tüketim hıznın hat safhaya gelmesi ve daha birçok unsur karbon ayak izimizin artmasına neden olan en belirgin aktiviteler arasında. Her geçen gün düzenli olarak artış gösteren karbon ayak izi miktarını bireysel ve kurumsal olarak sınıflandıracak olursak, doğaya salınan karbondioksit miktarında belirleyici aktörün kurumlar olduğunu açıkça söyleyebiliriz.

Doğaya saldığımız karbonun doğal yaşamda bize gelen karşılığı, küresel ısınma, iklim değişikliği olmuştur. Fosil yakıtların kullanımındaki gelen artış, nüfustaki artış ve nüfus artışına paralel olarak tüketimin oldukça artması, ayrıca oksijen kaynağımız olan ormanlarımızın azalması ve daha birçok olay karbon ayak izimizin doğrudan artmasına neden olmaktadır.

Market alışverişinde kullandığımız poşetler, üzerimizde bulunan parfüm ve deodorantlar ve farkında dahi olamadığımız daha birçok ayrıntı, atmosfere bıraktığımız karbon ayak izi miktarımızı belirliyor.