Popülasyon Dengesi
Gen frekanslarının hesaplanması için ingiliz matematikçisi Hardy ve alman Weinberg'in 1908 yılında geliştirdiği formül değişmeyen populasyonlar için geçerlidir. temel kural kararlı populasyon olmalıdır. böyle populasyonlarda bir karakterden sorumlu allellerin toplamı populasyon içindeki o genin tamamına yani %100'üne eşittir. 100 ün 100 e bölümü 1 olacağından, bir karakterden sorumlu allellerin toplamı 1'e eşittir. p dominant karakteri, q resesif karekteri temsil eder. (p+q)=1 populasyonu oluşturan popülasyonda bireylerin frekansı p ve q alellerini taşıyan sperm ile yine aynı alelleri taşıyan yumurtanın döllenmesi sonucu bulunur. yani aa+(aa+aa)+aa=1 olduğu gibi p2+2pq+q2=1 olur.
Eğer doğum oranı ile içe göçün toplamı, ölüm oranı ile dışa göçün toplamına eşit ise popülasyon dengede demektir. Eğer doğum ve içe göç oranı daha fazlaysa popülasyon büyüyor demektir. Bu büyüme durmazsa popülasyon dengesi bozulur. Popülasyon sürekli büyüyüp taşıma kapasitesine ulaşır ise, orada yaşayan tür kendi besin ihtiyacını tam olarak karşılayamamaya başlar ve o tür için yaşamada sıkıntılar çıkar; açlıklar, hastalıklar vs. Eğer ölüm ve dışa göç daha fazla ise, popülasyon gittikçe küçülüyor demektir. Bu küçülme devam ettiği takdirde popülasyon tamamen yok olabilir ve o tür artık varlığını sürdürmeye devam edemeyebilir.
Popülasyonun büyüme hızı en genel anlamda doğum, ölüm ve göç olaylarına bağlıdır. Büyüme hızı ölümlerle ve dışa göçle dengelenmez ise popülasyon dengesi bozulur.
Hardy Weinberg’e göre bir popülasyonun varlığı o popülasyonun ne kadar dengede kaldığına bağlıdır. Eğer dengeli değilse tehlikeler başlıyor demektir. Sürekli büyüyüp taşıma kapasitesine ulaşması durumunda toplu ölümler gerçekleşebilir çünkü ortaya yiyecek sorunları çıkar, hastalıklar artar. Sürekli küçülmesi durumunda popülasyonu oluşturan türler tamamen yok olabilir. Bu da nesillerin devamlılığı gerekliliğinden dolayı hiç istenmeyen bir durumdur. Yüzde yüz dengeli bir popülasyon bulmak neredeyse imkansızdır. Ama beklenen her popülasyonun az ya da çok dengede olmasıdır ve böylece canlı yaşamı en az riskle devamlılığını sürdürebilir.
